Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014

παραδοσιακή και μοντέρνα ποιήση: φύλλα εργασίας σε ομάδες για την Α λυκείου

Ομάδα Α

Επτανησιακή σχολή

Διονύσιος Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Σχεδίασμα Γ, Απόσπασμα 6
Ερωτήσεις
1.    Ποια χαρακτηριστικά της επτανησιακής σχολής εντοπίζετε στο συγκεκριμένο απόσπασμα;
2.    Ποια στοιχεία του ποιήματος αποκαλύπτουν την αγάπη που έτρεφε ο ποιητής για τη λαϊκή παράδοση;
3.    Ποιες ενότητες διακρίνετε στο ποίημα; Να προσδιορίσετε με συντομία το περιεχόμενο καθεμιάς.
4.    «Φτάνοντας στον τελευταίο στίχο αναγκαζόμαστε, όντας ακόμη κυριευμένοι από το θαύμα, ν΄αναλογιστούμε με συγκίνηση πως οι πολιορκημένοι ήρωες, μολονότι κυκλωμένοι απ΄το συγκλονιστικό κάλεσμα της ζωής, που τους έσπρωχνε να συνθηκολογήσουν για να σωθούν, κατάφεραν να ξεπεράσουν τον ακατανίκητο πειρασμό, προκειμένου να περισώσουν μιαν άλλη αξία, υψηλότερη, την ηθική τους ελευθερία»; Συμφωνείτε με αυτή τη διαπίστωση;
5.    Τι νομίζετε πως συμβολίζει η λουσμένη στο φεγγαρόφωτο κόρη που αναδύεται και τι ο αλαφροϊσκιωτος;
6.    Παράλληλο ποίημα: Συγκρίνετε με το ποίημα «Η τρελή ροδιά» του Ελύτη ως προς τη μορφή και την περιγραφή της φύσης.






Ομάδα Β
Η γενιά του 1880. Παρνασσισμός
Κωστής Παλαμάς, Ο δωδεκάλογος του γύφτου
Ερωτήσεις

1.    Η ποίηση του Παλαμά θεωρείται ότι εκφράζει τα προβλήματα, τους πόθους, τις προσδοκίες του Γένους. Πώς τεκμηριώνεται η άποψη αυτή μέσα από το κείμενο;
2.    Ποιος είναι ο χρόνος του «Προφητικού»; Γιατί επιλέγει ο ποιητής αυτήν την εποχή;
3.    Ποιες ενότητες διακρίνετε στο απόσπασμα;  Σε τι διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τον τόνο; Ποιες παρομοιώσεις αισθητοποιούν την πτώση της Χώρας; Ποια στάδια θα ακολουθήσει ο ξεπεσμός της; Με ποιες εικόνες παρομοιάζεται ο αφανισμός της ψυχής; Ποιο ποιητικό μέτρο και ποια ομοιοκαταληξία χρησιμοποιούνται στο ποίημα;
4.    Η λύτρωση της ψυχής από την αμαρτία παρουσιάζεται ως πράξη αγάπης και αποτέλεσμα οίκτου του θεού (όσο να σε λυπηθεί της αγάπης ο θεός). Αν εφαρμόσουμε το αρχαίο ηθικό σχήμα (αμαρτία-άτη), με ποια συμφορά πλήρωσε τα κρίματά της η Χώρα με βάση το ποίημα;
5.    «Τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα»: Ποιες αξίες συνθέτουν το προηγούμενο μεγαλείο της χώρας; Πολλοί ερμηνευτές βλέπουν στο στίχο 41 υπαινιγμό στη λεγόμενη Μεγάλη Ιδέα των Ελλήνων (δηλ. την ανάκτηση των αλύτρωτων εδαφών). Να σχολιάσετε την άποψη αυτή.
6.Παράλληλο ποίημα: Συγκρίνετε με τη «Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.» του Μανόλη Αναγνωστάκη, ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο.




Ομάδα Γ
Καβάφης, Ιθάκη


1.    Το ποίημα αυτό του Καβάφη είναι α. ερωτικό β. φιλοσοφικό γ. ερωτικό Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας
2.    Ποια στοιχεία του ποιήματος δικαιολογούν το χαρακτηρισμό του Καβάφη ως εντελώς ιδιότυπου ποιητή;
3.    Α. Ποιο είναι το μέτρο στο ποίημα  Β. Ποιο ρηματικό πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Καβάφης και ποιο τόνο προσδίδει η χρήση αυτού του προσώπου στο ποίημα;
4.    Με ποιο σχήμα λόγου τελειώνει το ποίημα; Πώς υποβοηθά το σχήμα αυτό στη διατύπωση του βασικού νοήματος του ποιήματος;
5.    Σε τι έγκειται ο πλούτος της Ιθάκης; Γιατί η Ιθάκη γίνεται «Ιθάκες» στο τέλος του ποιήματος;
6.    Να συγκρίνετε το ποίημα αυτό με το «Πάνω σε έναν ξένο στίχο» του Σεφέρη και να επισημάνετε την οπτική γωνία που αντιμετωπίζεται το ίδιο θέμα.

Ομάδα Δ
Κ. Καρυωτάκης, «Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων»
1.    Ποια στοιχεία του ποιήματος δικαιολογούν το χαρακτηρισμό του ως μπαλάντας;
2.    Γιατί νομίζετε ότι ο ποιητής θέλησε να γράψει μια μπαλάντα στους άδοξους ποιητές;
3.    Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η μπαλάντα είναι «… προϊόν πνευματικού μόχθου και ένα επίτευγμα ποιητικής τεχνικής», πώς τη χαρακτηρίζει ο ποιητής και γιατί;
4.    Ποια σχήματα λόγου χρησιμοποιεό ο ποιητής στο συγκεκριμένο ποίημα; Να  παραθέσετε τα σχετικά χωρία: π.χ. «Η Δόξα καρτερεί» (προσωποποίηση). Σε ποιους στίχους παρατηρείται το φαινόμενο της παρήχησης;
5.    Σε ποιους ποιητές νομίζετε ότι κατατάσσει ο Καρυωτάκης τον εαυτό του, στους άδοξους ή στους αθάνατους;Να τεκμηριώσετε την άποψή σας. Υποκρύπτεται κάποια ειρωνεία στην τελευταία στροφή του ποιήματος;
6.    Παράλληλο: Να συγκρίνετε το ποίημα ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο με το  ο Μπαταριάς του Μαλακάση.





Ομάδα Ε
Γιώργος Σεφέρης, Επί ασπαλάθων

1.    Ποια είναι η σχέση του ποιήματος με την επόχή του (1973), λαμβάνονας υπόψη ότι αποτελεί μια «προειδοποιητική απειλή προς κάθε βιαστή της ελευθερίας του λαού;»
2.    Να σχολιάσετε τα στοιχεία της τεχνικής (εικόνες, σχήματα λόγου, αποσιωπητικά…)
3.    Ποιες είναι οι ενότητες του ποιήματος και ποιο το περιεχόμενο καθεμιάς; Ποιοι συνειρμοί γίνονται στο μυαλό του ποιητή;
4.    Ποια είναι τα συναισθήματα του ποιητή εκείνη την ημέρα;
5.    Να σχολιάσετε το επιμύθιο του ποιήματος
6.    Παράλληλο: Να συγκρίνετε το ποίημα ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο με τις Εστιάδες του Γρυπάρη.